CPI là gì? Cách tính chỉ số CPI nhanh chóng và dễ dàng nhất
CPI là viết tắt của từ Consumer price index trong tiếng Anh. Consumer price index là chỉ số giá tiêu dùng được tính toán và phản ánh sự thay đổi của hàng hóa theo thời gian cũng như theo từng thời kì khác nhau
Hiện nay, việc mua sắm, tiêu dùng của con người ngày một tăng cao, và càng một nhiều hơn. Tuy nhiên, trong tiêu dùng có rất nhiều thuật ngữ mà mọi người có thể khó để hiểu được. Một trong số đó có thuật ngữ CPI. Vậy CPI là gì và CPI có những đặc điểm gì, cách cách để tính CPI ra sao? Hãy cùng mình tìm hiểu bài viết dưới đây nhé.
CPI là gì?
CPI là viết tắt của từ Consumer price index trong tiếng Anh. Consumer price index là chỉ số giá tiêu dùng được tính toán và phản ánh sự thay đổi của hàng hóa theo thời gian cũng như theo từng thời kì khác nhau.
Consumer price index là chỉ số được sử dụng rất đa dạng để đo những mức độ của giá cả và sự biến đổi của giá chính thức được gọi chung là lạm phát. Đây là một chỉ số giảm phát tổng số sản phẩm trong nước hoặc là chỉ số điều chỉnh GDP.
Chỉ số giá hàng tiêu dùng còn phản ánh mức giá trung bình của các mặt hàng tiêu dùng và các dịch vụ được gọi là giỏ hàng hóa của những người tiêu dùng hàng hóa.
Tham khảo thêm: Thế nào được coi là công nợ?
Giỏ hàng hóa là gì?
Giỏ hàng hóa là những dịch vụ và các hàng hóa trong tiêu dùng hàng ngày của con người. Được sinh ra để phục vụ đời sống của con người. Ví dụ: Quần áo, lương thực, thực phẩm, Đồ ăn, đồ uống, dịch vụ spa, salon, tạp chí, nơi cư trú, một số các ngành hàng về đĩa âm nhạc,….
Các cách có thể tính chỉ số CPI( chỉ số giá tiêu dùng) khác nhau
Có rất nhiều cách tính chỉ số giá tiêu dùng khác nhau. Thông thường, để có thể tính toán được điều đó người ta sẽ phải tiến hành theo một số phương pháp sau:
Cố định giỏ hàng hóa như thế nào cho chuẩn : Thông qua điều tra, người ta sẽ xác định lượng hàng hóa, dịch vụ tiêu biểu mà một người tieu dùng điển hình sẽ mua sản phẩm đó.
Xác định được giá cả phải chăng, phù hợp: cần phải thực hiện thống kê giá cả của mỗi mặt hàng trong giỏ hàng hóa tại mỗi thời điểm khác nhau thật linh động.
Bạn cần biết tính chi phí để có thể mua giỏ hàng hóa bằng cách dùng số lượng nhân với giá cả của từng loại hàng hóa khác nhau và sau đó cộng tất cả lại.
Cần biết lựa chọn một thời kỳ gốc làm sao để có thể làm cơ sở so sánh rồi sau đó sẽ tính chỉ số giá tiêu dùng bằng công thức sau:
CPI = 100 x Chi phí để mua giỏ hàng hóa thời kỳ t: chi phí để mua giỏ hàng hóa kỳ cơ sở
Thông thường, thời kỳ gốc sẽ đượcc thay đổi trong vòng từ 5 đến 7 năm tùy ở từng nước khác nhau.
Chỉ số tiêu thông thường để tính chỉ số lạm phát theo thời kỳ.Ví dụ, bạn muốn tính chỉ số lạm phát CPI năm 2019 so với năm 2018 . Các nhà đầu tư, kinh doanh có thể tính chỉ số giá tiêu dùng theo công thức dưới đây :
Tính chỉ số lạm phát = 100 x (Cpi năm 2019- Cpi năm 2018)/ cpi năm 2018
Thông thường trên thực tế người ta có thể tính chỉ số lạm phát này xác bằng cách điều tra những số lượng cần thiết để tính toán chỉ số giá tiêu dùng này một cách chính xác nhất.
Sau đó, quyền số được đưa ra này sẽ dùng tính chỉ số CPI giá tiêu dùng cho những năm hoặc tháng sau. Chỉ số giá tiêu dùng thường được tính theo hàng năm và hàng tháng. Ngoài ra Chỉ số tiêu dùng còn được tính toán cho từng nhóm hàng hóa khác nhau để tùy theo mực đích sử dụng.
Ngoài chỉ số CPI là chỉ số tiêu dùng, các doanh nghiệp còn có thể tính chỉ số giá bán buôn. Đây là mức giá của nhữn giỏ hàng hóa mà do các doanh nghiệp mua. Và có một điều cần phải lưu ý là chỉ số giá tiêu dùng năm gốc luôn luôn phải bằng một.
Tham khảo thêm: Cách tính hệ số lương cơ bản
Một số lỗi cần lưu ý khi tính chỉ số giá tiêu dùng
Bởi vì sử dụng giỏ hàng hóa là cố định chỗ nên khi thanh toán chỉ số hàng tiêu dùng thường có vài vấn đề dẫn đến sai sót của chỉ số hàng tiêu dùng như sau:
Chỉ số hàng tiêu dùng không phản ánh được độ lệch thay thế bởi vì nó sử dụng giỏ hàng hóa cố định không được thay đổi. Một khi giá cả của một mặt hàng này tang nhanh so với một số các loại mặt khác thì thường người tiêu dùng sẽ có xu hướng ít tiêu dùng sử dụng những mặt hàng có giá đắt đỏ quá mà tiêu dùng nhiều hàng hóa đỡ đắt đỏ hơn.
Chính vì vậy mà chỉ số hàng tiêu dùng được đánh giá cao hơn mức giá của thực tế.
Chỉ số hàng hóa tiêu dùng không phản ánh được sự xuất hiên của những hàng hóa mới vì nó sử dụng giỏ hàng hóa cố định không thay đổi. Các hàng hóa mới cũng được bán ra một cách đa dạng phù hợp với đơn vị tiền tệ khác nhau.
CPI thường sẽ không phản ánh được sự thay đổi, biến động của những sản phẩm hàng hóa này vì thế trên thực tế sẽ được đánh giá rất cao.
Chỉ số giá tiêu dùng CPI thông thường sẽ không nói lên sự thay đổi giá trị của mỗi nhóm, loại hàng hóa khác nhau. Vì nếu như hàng hóa tăng tỉ lệ thuận với giá trị và chất lượng của sản phẩm.
Tại Việt Nam CPI được tính như thế nào?
Thông thường, ở Việt Nam việc tính toán chỉ số giá tiêu dùng do chính Tổng cục Thống Kê phụ trách tính toán và đảm nhận việc này. Điều đáng chú ý ở đây chính là quyền số của nhóm ngành lương thực, thực phẩm chiếm tới 47,9% trong khi đó nhóm văn hóa, thể thao và giải trí lại chiếm 3,8 %. Luôn có rất nhiều cách tính những chỉ số CPI này khác nhau, theo từng năm, từng tháng và từng thời kỳ khác nhau.
Tổng cục Thống Kê phụ trách việc này cũng đảm nhận và phải tính toán theo từng năm một cách rõ ràng nhất. Những người phụ trách việc tính toán phải điều tra thường xuyên, chính xác, minh bạch, rõ ràng để những đơn vị có cái nhìn đúng và bao quát về tình hình hàng tiêu dùng trong nước.
Vai trò của chỉ số giá tiêu dùng
Chỉ số giá tiêu dùng trước hết được coi là đóng vai trò quan trọng dùng để đo mức lạm phát như thế nào cho linh hoạt và chính xác nhất. Việc tính toán như vậy khiến doanh nghiệp xác định nắm rõ được giá của từng mặt hàng khác nhau và năng lượng của những nhóm hàng hóa đó ra sao trong từng năm từng tháng để điều chỉnh sao cho phù hợp.
Chỉ số giá tiêu dùng còn phản ánh được những ảnh hưởng xu hướng và giá bán lẻ của những mặt hàng hóa và các dịch vụ khác nhau trong đời sống của người dân thông thường từng nơi khác nhau. Chỉ số giá tiêu dùng có thể theo dõi và điều chỉnh những thay đổi đó theo từng mức thời gian khác nhau.
Ngoài ra chỉ số hàng tiêu dùng còn có vai trò vô cùng quan trọng để tính và phản ánh được những sự biến đổi của những mặt hàng hóa đa dạng khác nhau trong tieu dùng ví dụ như: may mặc, thời trang, ăn uống, thực phẩm, giải trí, văn hóa, dịch vụ, du lịch,….để làm sao cho không được để khủng hoảng nền kinh tế nước nhà và những rủi ro lớn khác.
Thông thường chỉ số giá tiêu dùng và lạm phát có một mối quan hệ vô cùng chặt chẽ với nhau và vô cùng cần thiết để tương trợ lẫn nhau. Vì người ta thường dùng chỉ số giá tiêu dùng để đo lường sự lạm phát. Và chỉ số này luôn được người tiêu dùng sử dụng hàng ngày trong quá trình tiêu dùng và mua bán.
Ngoài chỉ số giá tiêu dùng người tiêu dùng đôi khi cũng quan tâm đến chỉ số bán buôn là như thế nào? Đây là chỉ số của giỏ hàng hóa mà một số các doanh nghiệp nhập, giá của giỏ hàng hóa này sẽ được mua bởi chính những người tiêu dùng sử dụng chứ không phải mua qua bất kỳ một đơn vị khác.
Chỉ số CPI là chỉ số vô cùng quan trọng để tính toán lạm phát trong quá trình theo dõi quá trình tiêu dùng các loại mặt hàng hóa đa dạng khác nhau. Như chúng ta đã biết, hiện nay việc giá cả của những mặt hàng hóa và những dịch vụ khác nhau lúc nào cũng biến động theo thị trường và thay đổi một cách vô cùng nhanh chóng.
Đây có thể là một cú sốc lớn đối với nền kinh tế nước nhà nếu như không biết được sự tăng giảm liên tục của hàng hóa và những mặt hàng đó có bị lạm phát hay không và không biết điều chỉnh cân đối thế nào cho hợp lý nhất với thị trường.
Vì thế mà lạm phát cũng sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến các khoản như lương hưu, tiền trợ cấp, hộ nghèo,…
Bởi vì đây là những khoản được trả cố định mà không được thay đổi. Cho nên những người được thừa hưởng những khoản trợ cấp này cũng sẽ phải chịu sự ra đi của nó vì sức mua của nó bị giảm dần theo thời gian khác nhau không thể nào điều chỉnh được.
Không những thế còn gây ra biến động lớn về giá cả và làm ảnh hưởng xấu đến các công ty khác nhau, các doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất hàng hóa, hàng tiêu dùng nói chung. Trong trường hợp đó, các doanh nghiệp sản xuất cũng như kinh doanh phải có lẽ dừng và giảm sâu giá của hàng háo xuống mới có thể bán được hàng.
Nhưng giá đầu vào có thể sẽ không giảm một số lượng tương ứng cho nên những doanh nghiệp cũng cần chú ý để tận dụng. Và lợi nhuận của những bên doanh nghiệp, nhà máy sản xuất đều bị ảnh hưởng chung.
Chỉ số giá tiêu dùng là chỉ số quan trọng nhất, có vai trò thiết yếu và quan tâm nhất. Chỉ số này cung cấp cho các nhà kinh tế, những doanh nghiệp sản xuất, những nhà đầu tư các thông tin về sự thay đổi xảy ra trên thị trường tài chính nói chung. Và cổ phiếu có mối quan hệ trực tiếp đối với sự biến động của thị trường.
Tham khảo thêm: Doanh thu thuần là gì? Tìm hiểu chi tiết về doanh thu thuần
Nói tóm lại, CPI là chỉ số giá tiêu dùng có vai trò quan trọng và thiết yếu trong nền kinh tế thị trường nói chung. Chỉ số giá tiêu dùng phản ánh rất nhiều vấn đề cũng như thói quen, sinh hoạt của hộ dân trong đời sống xã hội. Vì vậy, qua bài viết trên, vieclambanhang247.com mong mọi người có thể hiểu được phần nào về khái niệm CPI, trả lời cho mình được câu hỏi CPI là gì và cách tính, phương pháp tính toán ra sao? Chúc các bạn thành công.
>> Bài liên quan: